Lashing là gì?
Khái niệm Lashing
Theo thuật ngữ chuyên ngành Logistics, Lashing (dịch ra tiếng Việt có nghĩa là chằng buộc hàng hóa) là việc sử dụng hệ thống dây đai, xích, dây cáp hoặc các thiết bị chuyên dụng để cố định hàng hóa vào các điểm neo giữ trên phương tiện vận tải (container, sàn xe tải, boong tàu).
Nguồn gốc thuật ngữ
Lashing xuất phát từ từ "Lash" trong tiếng Anh hàng hải cổ, ám chỉ việc dùng dây thừng buộc chặt các vật dụng trên tàu để chống lại sự rung lắc của sóng biển.
Mục đích của Lashing
- Chống xê dịch: Ngăn chặn hàng hóa trượt ngang hoặc trượt dọc do lực quán tính khi phương tiện tăng tốc, phanh gấp hoặc rẽ cua
- Chống lật (Tipping): Cố định trọng tâm của hàng nặng, tránh tình trạng hàng bị lật khi tàu nghiêng hoặc xe đi vào đoạn đường xấu
- Bảo vệ phương tiện: Hàng hóa không được Lashing tốt có thể đâm thủng vách container hoặc làm mất cân bằng xe tải, gây tai nạn lật xe
- An toàn con người: Bảo đảm an toàn cho nhân viên bốc xếp và tài xế trong suốt quá trình vận hành
Các thuật ngữ Lashing liên quan
Khi tìm hiểu về thuật ngữ Lashing, bạn sẽ thường gặp các khái niệm bổ trợ khác như:
- Dunnage (Chèn lót): Sử dụng túi khí, gỗ hoặc xốp để lấp đầy các khoảng trống giữa các kiện hàng
- Shoring (Chống đỡ): Dùng các thanh gỗ hoặc cột sắt để chống đỡ hàng theo chiều đứng hoặc chiều ngang
- Tie-down points: Các điểm móc, khoen neo trên sàn container hoặc thùng xe
- Lashing Capacity (LC): Khả năng chịu tải cho phép của thiết bị chằng buộc
Những phương pháp Lashing hàng hóa phổ biến
Tùy vào từng loại hàng hóa (hàng đóng kiện, máy móc, thiết bị hay hàng siêu trường siêu trọng), người ta sẽ lựa chọn các phương pháp Lashing khác nhau.
Top-over Lashing (Chằng buộc ép xuống tạo ma sát)
Đây là phương pháp phổ biến nhất trong Lashing trong vận tải đường bộ.
- Kỹ thuật: Dây đai được vắt ngang qua đỉnh của kiện hàng và móc vào hai điểm neo đối diện trên sàn xe
- Nguyên lý: Lực căng của dây sẽ ép kiện hàng xuống sàn, làm tăng ma sát giữa đáy kiện hàng và mặt sàn
Loop Lashing (Chằng buộc vòng)
Phương pháp này thường dùng để cố định hàng vào một bên vách xe hoặc ngăn chặn hàng hóa xê dịch về một hướng nhất định.
- Kỹ thuật: Dây đai được vòng quanh kiện hàng và cả hai đầu dây đều được móc vào các điểm neo ở cùng một phía hoặc hai phía đối diện để tạo thành một "vòng ôm" lấy hàng
- Ứng dụng: Rất hiệu quả cho các kiện hàng có hình trụ hoặc hàng xếp sát vách container
Spring Lashing (Chằng buộc xiên/lò xo)
Đây là biện pháp hiệu quả để để chống lại sự chuyển động dọc (tới/lui).
- Kỹ thuật: Dây được móc từ góc trên của kiện hàng xuống điểm neo ở phía đối diện theo góc chéo
- Đặc điểm: Phương pháp này tạo ra lực giữ trực tiếp chống lại lực đẩy quán tính mà không cần dựa quá nhiều vào ma sát mặt sàn. Thường dùng cho các loại máy móc công nghiệp nặng
Direct Lashing (Chằng buộc trực tiếp)
Đây là phương pháp đáng tin cậy nhất khi muốn Lashing hàng nặng, hàng đặc biệt.
- Kỹ thuật: Dây đai hoặc xích được móc trực tiếp vào các điểm neo (Lashing Points) đã được thiết kế sẵn trên kiện hàng (ví dụ: các lỗ móc trên máy xúc, máy ủi,...)
- Nguyên lý: Lực giữ được truyền trực tiếp từ hàng hóa vào phương tiện vận tải mà không qua trung gian ép ma sát
Round - Turn Lashing (Chằng buộc bó)
Dùng để bó các vật dụng nhỏ thành một khối thống nhất chắc chắn.
- Kỹ thuật: Quấn dây nhiều vòng quanh các kiện hàng (như ống thép, gỗ thanh,...)
- Mục đích: Bảo đảm các kiện hàng không bị xòe ra hoặc rơi rớt lẻ tẻ trong quá trình vận chuyển
Kiểm tra - giám sát - chứng nhận Lashing
Trong Lashing hàng xuất nhập khẩu, việc chằng buộc không chỉ dựa trên kinh nghiệm mà phải được xác nhận bằng Văn bản để phục vụ bảo hiểm và an toàn hàng hải.
Kiểm tra Lashing trước khi vận chuyển
Trước khi phương tiện chuyển bánh hoặc tàu nhổ neo, bộ phận an toàn phải kiểm tra:
- Độ căng của dây đai (không quá lỏng, không quá căng gây đứt)
- Số lượng điểm neo có đủ theo phương án đã lập không
- Tình trạng vật tư Lashing (dây có bị sờn, rỉ sét hay không)
Giám sát Lashing trong quá trình thực hiện
Việc giám sát Lashing bảo đảm người chằng buộc thực hiện đúng kỹ thuật, không bỏ sót các vị trí trọng yếu. Đặc biệt đối với các loại Lashing container có giá trị cao, việc giám sát bằng hình ảnh và video là bắt buộc để làm bằng chứng cho khách hàng.
Chứng nhận Lashing là gì?
Chứng nhận Lashing (Lashing Certificate) là Văn bản do một đơn vị giám định độc lập (như SGS, Vinacontrol,...) cấp phép. Chứng thư này nhằm xác nhận rằng hàng hóa đã được chằng buộc đúng quy cách, đủ khả năng chịu đựng các tác động rung lắc trong quá trình vận tải biển. Đây là tài liệu quan trọng để yêu cầu bảo hiểm bồi thường nếu chẳng may có sự cố xảy ra.
Quy trình Lashing hàng hóa đúng tiêu chuẩn
Để thực hiện cách Lashing container đúng kỹ thuật, đội ngũ logistics cần tuân thủ quy trình 4 bước nghiêm ngặt.
Các bước Lashing container đúng kỹ thuật
Bước 1: Khảo sát hàng hóa và phương tiện
Đội ngũ kỹ thuật sẽ tiến hành đo đạc kích thước, xác định trọng tâm (Center of Gravity) của kiện hàng. Kiểm tra các điểm móc neo bên trong container (thường container 20ft/40ft có các khoen ở dọc sàn và trần).
Bước 2: Lập phương án Lashing
Tính toán số lượng dây đai cần thiết, loại vật tư (dây vải Polyester hoặc xích sắt) dựa trên trọng lượng hàng. Xác định các điểm cần chèn lót bằng túi khí hoặc gỗ.
Bước 3: Thực hiện chằng buộc
- Đưa hàng vào vị trí cân bằng trong container
- Tiến hành chèn lót đáy và các khe hở
- Thực hiện các nút thắt hoặc sử dụng khóa đai (Buckle) để siết chặt
Bước 4: Kiểm tra hoàn thiện và kẹp chì
Kiểm tra lần cuối lực căng và dán nhãn cảnh báo nếu là hàng nguy hiểm hoặc hàng nặng.
Hướng dẫn Lashing hàng nặng, hàng đặc biệt
Đối với Lashing hàng siêu trường siêu trọng trên các container Flat Rack hoặc Open Top:
- Sử dụng vật tư chịu tải cao: Ưu tiên xích sắt hoặc dây cáp thép có tăng đơ (Turnbuckle) để điều chỉnh lực căng
- Phân bổ trọng lượng: Đảm bảo trọng lượng hàng nằm ở giữa sàn container để tránh gây ứng suất gãy sàn
- Góc lashing: Góc của dây so với mặt sàn nên nằm trong khoảng 30° đến 60° để đạt hiệu quả giữ tối ưu
Những lỗi thường gặp khi Lashing và cách phòng tránh
Dù có kinh nghiệm, nhiều đơn vị vẫn mắc phải những sai lầm dẫn đến hỏng hóc hàng hóa:
- Lashing không đủ lực: Dây quá lỏng khiến hàng vẫn bị dao động nhỏ. Theo thời gian, sự dao động này sẽ làm mòn dây và gây đứt. Để khắc phục, bạn cần sử dụng máy siết đai chuyên dụng để kiểm soát lực căng
- Chọn sai vật tư: Dùng dây vải Polyester cho các kiện hàng có cạnh sắc nhọn mà không có miếng bảo vệ góc (Corner Protector). Cạnh sắc sẽ cắt đứt dây chỉ sau vài km vận chuyển
- Không kiểm tra sau khi chằng buộc: Lực căng dây có xu hướng giảm sau một thời gian vận chuyển do hàng bị nén xuống. Để khắc phục, đối với vận tải đường bộ, tài xế nên dừng xe sau 50km đầu tiên để kiểm tra và siết chặt lại dây
- Sử dụng điểm neo sai mục đích: Móc dây vào vách container mỏng thay vì móc vào các khung dầm chịu lực
Tổng kết
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ Lashing là gì cũng như các quy tắc để thực hiện Lashing container hiệu quả nhất cho doanh nghiệp của mình. Việc thực hiện biện pháp Lashing đúng tiêu chuẩn không chỉ bảo vệ tài sản của doanh nghiệp mà còn góp phần xây dựng một chuỗi cung ứng Logistics an toàn và chuyên nghiệp.
>>> Tham khảo thêm: Container Flat Rack là gì? Một số điều cần nắm rõ về cont OT
Các câu hỏi thường gặp
1. Các loại dây Lashing phổ biến hiện nay là gì?
Trả lời: Thông thường có 3 loại chính:
- Dây đai Composite (Polyester): Chịu lực tốt, nhẹ, không rỉ sét, chuyên dùng cho container
- Dây cáp thép/Xích: Chuyên dùng cho hàng máy móc cực nặng, hàng siêu trường siêu trọng (OOG)
- Dây thừng nylon: Chỉ dùng cho hàng nhẹ, vận chuyển quãng đường ngắn
2. Lashing áp dụng cho những loại hàng hóa nào?
Trả lời: Hầu hết mọi loại hàng hóa không đóng thùng kín đều cần Lashing, đặc biệt là: máy móc thiết bị công nghiệp, thép cuộn, xe cơ giới, hàng đóng trên Pallet cao và các kiện hàng siêu trường siêu trọng trên container Flat Rack.
3. Ai chịu trách nhiệm thực hiện công việc Lashing?
Trả lời: Thông thường, người gửi hàng (Shipper) có trách nhiệm Lashing hàng vào container tại kho. Tuy nhiên, nếu hàng giao tại cảng, đơn vị cung cấp dịch vụ Lashing chuyên nghiệp hoặc bộ phận bốc xếp cảng sẽ thực hiện dưới sự giám sát của chủ hàng.
4. Chi phí Lashing được tính như thế nào?
Trả lời: Chi phí Lashing hàng hóa phụ thuộc vào loại vật tư sử dụng, số lượng điểm neo và độ phức tạp của mỗi kiện hàng. Đối với hàng container thường, chi phí dao động từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng mỗi container.
